Catenaccio Diriliyor Mu ?

Catenaccio deyince akla şüphesiz bu taktiğin babası Arjantin asıllı Fransız futbol adamı Helenio Herrera geliyor. Inter ile 2 Şampiyon Kulüpler Kupası kazandığı dönemde dünya futboluna catenaccioyu kazandırdığında taktiğinin günümüzde "kaleye otobüs çekmek" olarak adlandırılacağını o da düşünememişti. 

Çift forvet oynayan rakiplerle baş edilemediğini futbolcu olduğu günlerde fark edip o zamanlar insiyatif alarak savunmanın arkasına 1 stoper daha koyarak ilk adımını attığı felsefesi ona teknik direktör olduğunu dönemde birçok kupanın yolunu açtı. Özellikle turnuva sisteminin uygulandığı (Şampiyonlar Ligi, Dünya Kupası vs.) yarışmalarda göze hoş gelen hücum futbolundan ziyade savunma ağırlıklı futbolu tercih ediyordu. Hele ki 1982 Dünya Kupası'nı kazana İtalya'nın stoperi turnuva boyunca bir kez olsun yarı sahayı geçmemişti. Gerçi forvette Paolo Rossi gibi bir efsane olunca pek sıkıntı olmamış.

Simon Kuper'e "Football Against Enemy" kitabında anlattığı gibi onun oynattığı futbol aslında sadece defansif bir futbol değildi. Tamam savunmanın arkasına bir stoper daha koyuyordu, takımın tümünden önce savunma yapmasını bekliyordu ama kalenin önüne 9 kişi dizilin de demiyordu. Onun catenacciosunda savunma hattı iri yapılı, fiziksel mücadelelerde yıkılmayacak oyunculardan, hücum tarafı ise daha teknik ve kıvrak oyunculardan oluşuyordu. Ayrıca beklerin savunma yönünden ziyade hücuma da katkı verip pas opsiyonu sağlaması gerektiğine inanıyordu. 1960larda 3 sene üst üste final oynayıp 2'sini kazandığında "Il Magio'yu" sevenlerin sayısı nefret edenlerin yanında azımsancak seviyedeydi.

Son yıllarda Mourinho'nun takımlarında da göze çarpan catenaccionun bazen ayarı kaçıyor. Kimse Mourinho'nun takımında Bayern Münih ya da Barelona kadar topa sahip olmasını, pas yapmasını beklemiyor. Mourinho'da beklentileri boşuna çıkarmayıp yıllardır yaptığı gibi kazanmak için gereken futbolu eleştirilere kulaklarını tıkayarak oynatıyor. Bu bazen Atletico deplasmanında topu tamamen rakibe teslim etmek, bazen Barcelona karşısında kaleye otobüs çekmek olabiliyor. Mourinho'ya göre kazanan taktik en iyi taktiktir. Çünkü Liverpool efsanesi Bill Shankly'nin de dediği gibi"Birinciysen birincisindir, ikinciysen hiçbir şey."  Gerçi Bill Shankly Mourinho ve onun gibi savunma ağırlıklı futbol oynatanları şimdi görse sinirden dişlerini kırabilirdi. Celtic 1967'de Helenio Herrera'nın Inter'ini yenerek Avrupa'nın en büyüğü olduğunda yaşadığı sevinci tahmin bile edemiyorum.

Ülkemizde Anadolu takımlarının oynadığı futbolu da catenaccio sananlar var ki Helenio Herrera o lafları duyunca kemikleri sızlıyor, mezarında ters dönüyordur. Aslında ülkemizde oynanmıyor değil. Geçen sene Avrupa Ligi'nde yarı final oynayan Aykut Kocaman'ın Fenerbahçe'si de, bu sezonun resmi olmayan "kesin" sonuçlarına göre şampiyon olan Ersun Yanal'ın Fernerbahçesi'de catenaccionun değişik bir versiyonunu oynuyor. Geçen sene savunma arasına Selçuk Şahin'i atarak beklerin hücuma daha çok katkı vermesini sağlayan Aykut Kocaman'dan sonra bu sene Ersun Yanal da Mehmet Topalı stoperlerin arasına sarkıtıp Gökhan Gönül ve Caner Erkin'in bu kadar efektif oynayıp, hücuma katkı vermesini sağladı.

Helenio Herrera'nın catenacciosu diriliyor mu bilinmez ama Şampiyonlar Ligi yarı finalinde iyice hissettiğimiz alan daraltmalı, rakibi bozan bir futbol gelişiyor.

Berkay Serbest

Gazi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği

Mail adresi: serbestberkay@gmail.com

Twitter : @serbestberkay